Co zatem znalazło się w § 40 Rozporządzenia?

1. Plac zabaw dla dzieci powinien być dostępny dla osób ze szczególnymi potrzebami. Jest obowiązek jego budowy przy budynkach wielorodzinnych.

W przypadku budowy budynku mieszkalnego wielorodzinnego z liczbą mieszkań przekraczającą 20, lub zespołu budynków mieszkalnych wielorodzinnych z liczbą mieszkań przekraczającą 20, należy wybudować plac zabaw dla dzieci.  Co najmniej 30% powierzchni tego placu zabaw musi znajdować się na terenie biologicznie czynnym, a sam plac zabaw powinien być dostępny dla osób ze szczególnymi potrzebami.

2. Sala zabaw zamiast zewnętrznego placu zabaw.

W przypadku braku miejsca na plac zabaw rozporządzenia dopuszcza zamiennie wykonanie sali zabaw o powierzchni minimum 50m². Uwaga! Dotyczy to wyłącznie sytuacji, gdy mowa jest o jednym budynku mieszkalnym, w którym liczba mieszkań przekracza 20, znajdującym się w zabudowie śródmiejskiej.

3. Miejsce rekreacyjne dostępne dla osób ze szczególnymi potrzebami

W przypadku budowy zespołu budynków mieszkalnych wielorodzinnych z liczbą mieszkań przekraczającą 20, co najmniej 30% powierzchni miejsca rekreacyjnego powinno być na terenie biologicznie czynnym, a miejsce rekreacyjne powinno być dostępny dla osób ze szczególnymi potrzebami i być wyposażone w miejsca do wypoczynku.

4. Nasłonecznienie

Co najmniej 50% powierzchni placu zabaw dla dzieci musi być nasłonecznione co najmniej 2 godziny, liczone w dniach równonocy, w godzinach 10:00–16:00. W zabudowie śródmiejskiej dopuszcza się nasłonecznienie nie krótsze niż 1 godzina.

5. Odległość od innych miejsc

Plac zabaw, boiska dla dzieci i młodzieży oraz miejsca rekreacyjne muszą być oddalone o co najmniej 10 m od linii rozgraniczających ulice, drogi, ciągów pieszo-jezdnych, okien pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi oraz miejsc gromadzenia odpadów, (…) Niestety prawodawca utrzymał wcześniejszy zapis (a nawet go rozszerzył go o drogi i ciągi pieszo-jezdne), który przysparza wiele kłopotu przy projektowaniu placu zabaw na małych działkach, na terenie szkół, przedszkoli, czy osiedli mieszkaniowych.

6. Ogrodzenie placu zabaw

Po raz pierwszy w polskim prawodawstwie pojawia się zapis dotyczący ogrodzenia placu zabaw! Rozporządzenie stwierdza, że:

„Plac zabaw dla dzieci powinien być ogrodzony”.

Ogrodzenie powinno mieć wysokość nie mniejszą niż 1,0 m i posiadać furtkę o szerokości co najmniej 1,2 m, nieutrudniającą dostępu osobom ze szczególnymi potrzebami. Powinno odgradzać plac zabaw od drogi, ulicy, parkingu lub ciągu pieszo-jezdnego. W innych przypadkach prawodawca dopuszcza odgradzanie placów zabaw za pomocą żywopłotu. Dotyczy to w szczególności placów zabaw przy szkołach, przedszkolach lub na terenie małych, zamkniętych osiedli, gdzie plac zabaw znajduje się w ramach ogrodzonej działki.

7. Powierzchnia placu zabaw

Minimalna powierzchnia placu zabaw dla dzieci jest uzależniona od liczby mieszkań w budynku lub zespole budynków – po szczegóły w tym zakresie odsyłamy bezpośrednio do Rozporządzenia.

8. Podział placu zabaw na części

Dopuszcza się podział placu zabaw na części, przy czym minimalna powierzchnia każdej z nich powinna wynosić 50 m².

9. Wyposażenie i nawierzchnia placu zabaw

W tym miejscu pojawia się najważniejszy zapis dotyczący placów zabaw. Brzmi on następująco:

„Wyposażenie placu zabaw dla dzieci oraz jego nawierzchnia spełnia wymagania określone w Polskich Normach dotyczących wyposażenia placów zabaw i nawierzchni.”

Przy czym Polskie Normy są wymienione w załączniku nr 1 do Rozporządzenia i są to poszczególne części Normy PN-EN 1176.* Zapis ten diametralnie zmienia podejście do zgodności placów zabaw i nawierzchni z Polskimi Normami. Dotychczas nie było wyraźnego powiązania pomiędzy polskim prawem, a wymaganiem zgodności z PN-EN 1176, co skutkowało tym, że potrzeba zapewnienia bezpieczeństwa zgodnie z literą normy była często kwestionowana. Obecny zapis niesie za sobą następujące skutki:

• Każdy nowy plac zabaw oraz jego nawierzchnia muszą być poddane kontroli pomontażowej przed oddaniem do użytku. Przy czym kontrola pomontażowa powinna być wykonana przez osobę kompetentną, niezależną od inwestora i wykonawcy.
• Badanie nawierzchni, które przeprowadza się w ramach kontroli pomontażowej, w większości przypadków wiąże się z koniecznością wykonania badania amortyzacji wg PN-EN 1177.
• Każdy plac zabaw musi być poddawany kontrolom okresowym wymienionym w Normie PN-EN 1176-7, czyli rutynowej kontroli wzrokowej, kontrolom funkcjonalnym oraz corocznym głównym. Ważne jest, aby osoby wykonujące te kontrole były kompetentne w sposób przewidziany przez normę PN-EN 1176-7.
• Zarządca placu zabaw ma obowiązek zapewnić system zarządzania bezpieczeństwem, co wiąże się prowadzeniem zapisów z wszystkich czynności kontrolnych i konserwacyjnych, a także zapewnieniem pisemnych procedur zarządzania obejmujących środki, które należy podjąć w razie wypadku, pożaru i podobnych zdarzeń. Taki system zarządzania może polegać np. na założeniu i prowadzeniu Cyfrowej Książki Obiektu Rekreacyjnego.

*Uwaga! Prawodawca nie wymienia Normy PN-EN 1176-11, która dotyczy sieci przestrzennych (czyli tzw. linariów), jednak wydaje się to być raczej oczywistym przeoczeniem, niż celowym działaniem. W praktyce nie zmienia to sytuacji, ponieważ już w cz. 1 normy jest informacja o potrzebie zachowania zgodności także z tą częścią.

10. Wyposażenie placu zabaw

Na placu zabaw dla dzieci powinno zapewnić się wyposażenie o różnej funkcji zabawy oraz dostosowane do różnych kategorii wiekowych dzieci, umożliwiające jednoczesne korzystanie z wyposażenia przez co najmniej 5 dzieci na każde 20 m² powierzchni placu zabaw.

11. Place zabaw na dachach

Placu zabaw dla dzieci nie wykonuje się na stropodachu znajdującym się powyżej 5 m nad poziomem terenu. W dalszej części przepisu dozwolone są pewne wyjątki.

12. Inne warunki dla specyficznych sytuacji

W niektórych przypadkach dopuszcza się pewne odstępstwa od standardowych wymagań dotyczących placów zabaw – dotyczy to sytuacji, gdy mowa jest o jednym budynku mieszkalnym wielorodzinnym lub zespole budynków mieszkalnych wielorodzinnych.  Po szczegóły odsyłamy do ust. 14 i 15 § 40 rozporządzenia.

13. Sala zabaw to także plac zabaw

Zwracamy uwagę, że Rozporządzenie wymienia także Normę PN-EN 1176-10, która dotyczy całkowicie obudowanych konstrukcji zabawowych i znajduje odniesienie głównie do konstrukcji zabawowych w salach zabaw. Wyposażenie sal zabaw jest instalacją powiązaną z budynkiem i w tym przypadku także powinna spełniać warunki normy.

Przejdź do podsumowania artykułu.

Nowe przepisy wprowadzane w § 40 Rozporządzenia mają na celu poprawę jakości przestrzeni publicznych oraz zapewnienie bezpieczeństwa i dostępności placów zabaw dla dzieci. Uwzględniają one potrzeby różnych grup osób, w tym osób ze szczególnymi potrzebami, i promują tworzenie terenów biologicznie czynnych, które sprzyjają zdrowiu i aktywnemu spędzaniu czasu na zewnątrz.

Przede wszystkim jednak umiejscawiają pozycję publicznych placów zabaw w Polsce jako obiektów, dla których zostały nareszcie określone wymagania bezpieczeństwa!

Odstępstwa od wymagań.

W praktyce niektóre wymagania mogą okazać się przesadne, np. w przypadku zachowywania odległości 10 m oraz wykonywania ogrodzeń. Tak jak wspomnieliśmy wymagania odległości nie jest praktycznie potrzebne w wielu przypadkach, np. dla szkolnych placów zabaw. Także tworzenie ogrodzeń wokół placu zabaw zlokalizowanego np. w lesie nie jest potrzebne. W takich przypadkach można wnioskować do właściwego ministra o odstępstwo od przepisów.